Juryrapport Grieks jongeren 2012-2013

De vertaalwedstrijd Grieks was dit jaar gewijd aan de verhalen rond Periander in de Historiën van Herodotus. In de eerste ronde hebben 32 leerlingen een proefvertaling gemaakt van hoofdstuk 53 van boek 5. Uit de inzendingen werden de drie beste vertalingen geselecteerd; deze waren gemaakt door Connor Schilder, Annemijn von Holtz en Cecile de Jong. Deze drie leerlingen hebben een leespensum opgekregen, bestaande uit Griekse en vertaalde teksten. Ze hebben dit pensum voorafgaande aan de eindronde bestudeerd; tijdens de bespreking bleek dat de leerlingen ook met hun docenten het pensum hadden doorgenomen.

Bij de eindronde is aan alledrie de leerlingen dezelfde passage voorgelegd: hoofdstuk 92δε uit boek 5. In deze passage wordt beschreven dat tien leden van het regerende vorstenhuis van Korinthe hebben afgesproken het pasgeboren zoontje van Èetion en Labda te doden tijdens de kraamvisite. Ze hadden namelijk begrepen dat het orakel een grote toekomst aan dit kind had voorspeld. De eerste die de baby zou mogen vasthouden, zou het tegen de grond smijten om het te doden. Maar de baby lachte zo lief, dat niemand het over zijn hart kon verkrijgen hem te doden en de samenzweerders gingen onverrichterzake naar buiten. De moeder hoorde hen echter buiten ruziën en ze vreesde dat ze zouden terugkomen om hun moordplannen alsnog uit te voeren. Daarom verstopte ze het kind in een doos (κυψέλη), waaraan het later zijn naam Kypselos zou ontlenen.

Eenmaal volwassen geworden ging Kypselos naar het orakel van Delphi en werd daar door Apollo als toekomstige koning van Korinthe begroet. Later zou Kypselos de vader worden van Periander, die hem opvolgde als tiran van Korinthe.

De drie leerlingen zijn elk een half uur door de juryleden ondervraagd. Ze moesten de genoemde passage vertalen en kregen vragen voorgelegd over de formulering en de inhoud en achtergronden van de teksten. Het was duidelijk dat ze hun werk heel goed gedaan hadden: ze kenden de tekst zelf goed en wisten die ook goed in de context van Herodotus' werk te plaatsen.

De beide juryleden waren het snel eens over de uitslag. De winnares, Cecile de Jong, blonk uit door haar trefzekere antwoorden; ze kon als het ware spelen met het materiaal. Ook bleek ze van de drie kandidaten het diepste inzicht te hebben in de taalkundige eigenaardigheden van Herodotus' Grieks. De keus voor Annemijn von Holtz als tweede werd onder meer bepaald door de observatie dat zij weinig of geen hulp nodig had bij het vertalen van het stukje tekst, terwijl Connor Schilder af en toe een duwtje in de rug nodig had.

De beide juryleden, dr. Gerard Boter en dr. Albert Rijksbaron, vonden het een waar genoegen met deze drie leerlingen van gedachten te mogen wisselen over de altijd weer boeiende Herodotus.