In de tiende Klassieke Olympiade stond Suetonius’ biografie van Gaius Julius Caesar centraal. Deze biografie maakt deel uit van zijn werk De vita Caesarum waarin hij de levens beschrijft van de Caesares van Julius Caesar (strikt genomen geen keizer) tot en met Domitianus. Zijn biografieën vallen meestal uiteen in twee delen: eerst wordt chronologisch het leven beschreven, daarna worden facetten van het karakter van de beschreven persoon belicht. Hij heeft niet veel aandacht voor dieper liggende oorzaken, wel voor anekdotische details.
In de eerste ronde die op de eigen school werd afgenomen, kregen de leerlingen een passage waarin Caesars uitzonderlijke uithoudingsvermogen en daarna zijn ongevoeligheid voor onheilspellende voortekens werd beschreven. Hierover werden 22 vragen gesteld, voor een groot deel meerkeuze, van grammaticale, inhoudelijke en cultuurhistorische aard.
Op basis van de ingezonden scores werden van de 415 deelnemers er 48 uitgenodigd voor de tweede ronde. Voor deze ronde lazen de leerlingen een bloemlezing uit de capita 31-82, waarin Suetonius de periode 49-44 v.Chr. behandelt met duidelijke aandacht voor Caesars karakter en talenten. Ook dit jaar moest vanwege de pandemie de tweede ronde op de eigen school worden afgenomen. Daarbij werd gekozen voor digitale afname onder verantwoordelijkheid van de eigen docent. Dit vergemakkelijkte de correctie, omdat er nu meestal niet meer dan twee pagina’s ingeleverd werden en er geen problemen waren met moeilijk leesbare handschriften. Van de 48 uitgenodigde leerlingen moesten er helaas 10 afzeggen.
In één van de creatieve opdrachten moesten de leerlingen een scenario schrijven voor een filmscène waarin Caesar en zijn vrouw ontwaken op de dag waarop Caesar vermoord zal worden nadat ze ’s nachts beide onheilspellende dromen hebben gehad. Caesars vrouw had daarbij gedroomd dat de gevel van hun huis instortte. Een leerling beschreef dat zij zo in de war wakker werd dat zij naar buiten liep om de gevel te bekijken. Ook slaagden leerlingen erin stilistische middelen zoals alliteratie en asyndeton in hun scenario te verwerken. In de andere opdracht moesten leerlingen een dialoog schrijven van twee vrienden of vriendinnen van wie de een smoorverliefd is. Zij krijgen een voorteken dat de een positief, de ander negatief opvat. Bijzonder was de dialoog waarin het verhaal van Apollo en Danaë werd verwerkt omdat het voorteken een roos bij een laurierboom was. Natuurlijk hebben de leerlingen ook hun kennis van het Latijn laten blijken in een toets over de gelezen tekst. Hierin werden vragen van uiteenlopende soort gesteld, van etymologie tot tekstinterpretatie en van grammatica tot de overeenkomst met een horrorfilm. Uiteindelijk werden op grond van het totaal van deze tweede ronde drie kandidaten uitgenodigd woord de finale. Deze kon gelukkig weer "echt" plaatsvinden in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden, waar zij werden ondervraagd door twee universitaire docenten. Hun verslag volgt hieronder.
Het pensum van dit jaar bestond uit een passage van de vita van C. Iulius Caesar van Suetonius. Tijdens een half uur durend gesprek met elk van de drie kandidaten vroegen wij hen niet alleen een vertaling van een voorbereid stuk, maar ook naar syntactische details, historische contexten en de interpretatie van de passage. In overeenstemming met het thema van de Week van de Klassieken (‘Propaganda’) hadden we het ook over de vraag waarom Suetonius Caesar in zijn eigen tijd nog zo’n belangrijke figuur vindt, en wat de passage ons zegt over de visie op de late republiek tijdens de keizertijd. Aan het eind legden we de kandidaten nog veen stuk ongeziene vertaling voor (een passage uit de vita van Augustus van Suetonius). Hieronder volgt het juryverslag per kandidaat. Tijdens de feestelijke uitreiking in aanwezigheid van vrienden en familie zijn deze verslagen ook gebruikt om de kandidaten toe te spreken.
Eva Schreuder
Deze kandidate straalde betrokkenheid en enthousiasme uit voor de gelezen teksten en ze kon moeiteloos de relevantie ervan verwoorden voor hedendaagse maatschappelijke discussies. Ze vertaalde bijna vlekkeloos en beantwoordde ook de vragen over de context goed. De ongeziene vertaling benaderde ze heel analytisch, wat tijd kostte, maar wel een goede vertaling opleverde. Eva had in andere jaren wellicht de olympiade kunnen winnen, maar de concurrentie dit jaar was van ongekend hoog niveau en ze mag heel trots zijn met de derde prijs op de nationale eindronde van de Klassieke Olympiade Latijn.
Birgit van den Eynden
Een kandidate die zeer goed was voorbereid en bovendien goed in staat bleek haar kennis en tekstbegrip ook in te zetten bij vragen die verder gingen dan het pensum en de gegeven aantekeningen. Birgit kon de bestudeerde passage vlekkeloos vertalen en beantwoordde alle syntactische vragen naar volle tevredenheid van de jury. Tijdens het gesprek over de passage kon ze goed meegaan in een verdieping van de interpretatie. Uit de ongeziene vertaling bleek dat ze een ervaren vertaalster is. Birgit liet een hoog niveau zien en we feliciteren haar van harte met de tweede prijs dit jaar voor de Klassieke Olympiade Latijn.
Emma Vinkenoog
Ook deze kandidate was uitstekend voorbereid en gaf bij het voorvertalen al uit zichzelf relevante context en uitleg. Ze zag de cultuur-historische en ideologische relevantie ervan en was zo onwaarschijnlijk snel dat we vrij uitgebreid hebben kunnen spreken over interpretatieve aspecten. Ook de ongeziene tekst vertaalde ze heel snel en correct. Hoewel ze twee zeer sterke mede-kandidaten had, kennen we Emma dit jaar de eerste prijs toe voor de Klassieke Olympiade Latijn. Van harte gefeliciteerd!
Lidewij van Gils (Universiteit van Amsterdam)
Christoph Pieper (Universiteit Leiden)
Zoals gebruikelijk ontvingen de kandidaten een beker, een geldbedrag en een boekenpakket van de Athenaeum Boekhandel in Amsterdam. De wisselbeker zal het komend jaar wederom in Amsterdam staan, aangezien Emma Vinkenoog voor het tweede achtereenvolgende jaar de eerste prijs behaalde en bovendien dit jaar weer ook deelnam aan de finale Grieks.
Het organisatiecomité feliciteert de kandidaten van harte met het behaald resultaat en dankt de beide juryleden voor hun zeer gewaardeerde inzet en de wijze waarop zij wederom de finale vorm hebben gegeven.