Juryrapport Latijn volwassenen 2013-2014

Met de keuze voor poëzie heeft de organisatie het zichzelf niet makkelijk gemaakt. Het betrof een passage uit de Fasti, waarin Ovidius over de Iden van mei schrijft. Deze Iden staan in het teken van de tempel voor Mercurius in Rome. Waarom is het lastiger om poëzie te beoordelen dan proza? Een vertaler kan immers wat meer zijn ei kwijt in het vertalen dan bij proza, wat meer van de gebaande paden afgaan. Maar, wat te doen met een mooie vertaling waarin sommige woorden niet vertaald zijn? Is dat vanwege het metrum? Heeft de vertaler deze over het hoofd gezien of bewust weggelaten? Wat te doen met een prachtige vertaling waarin inhoudelijk de plank twee keer mis wordt geslagen? Betreft het een verschil in interpretatie of is het simpelweg fout? In ieder geval willen we alle deelnemers hartelijk danken voor hun mooie inzending.

Al deze mooie vertalingen vielen bij de jury in de smaak, maar... er waren slechts twee metrische vertalingen: van mevrouw Bik en meneer Poortvliet. Natuurlijk trokken deze meteen de aandacht van de juryleden.

Dat de eerste prijs toegekend wordt aan Harm Poortvliet heeft te maken met het feit dat zijn vertaling in jamben een heel mooie, goed lopende vertaling is. De jury zal u een passage als voorbeeld geven:

Spoel weg wat er meinedig was - zegt hij - in mijn verleden,
spoel alle ontrouw weg van de afgelopen tijd. 
Of ú nu mijn getuige was of dat ik leugenachtig
de grote Jupiter - die toch niets hoort - aanriep
of dat ik welbewust een andere godheid heb bedrogen: 
maak dat de snelle wind mijn woorden verre voert
en dat het morgen mij weer vrij staat om volop te liegen 
en dat de goden dan niet letten op wat ik zeg.
Geef mij slechts winst en geef mij na gedane zaken blijdschap
en dat ik aan het bedrog van een koper plezier beleef.

Met deze mooie vertaling slaat Harm Poortvliet de spijker op z’n kop: in de juiste bewoordingen geeft hij aan dat de koopman Mercurius aanroept om zijn leugens weg te spoelen, Mercurius die nota bene zelf zich schuldig heeft gemaakt aan de diefstal van de runderen van Apollo. Andere goden, zoals Jupiter, hoeven niet te worden aangeroepen om eerlijk te kunnen handelen; Jupiter luistert toch niet. 

Voor de jury was het een genot om deze prachtige vertaling onder ogen te krijgen en daarom is de jury heel verheugd om de eerste prijs toe te kennen aan Harm Poortvliet.