De voorgelegde Griekse tekst is genomen uit Ἐρωτικὰ παθήματα, een prozawerkje van de Griekse dichter Parthenios die in de eerste eeuw voor Christus in Rome leefde. Dit werkje bevat 36 korte verhalen over ongelukkige liefdes. De voorgelegde tekst gaat over de ongelukkige liefde van Oinonè voor Paris.

De commissie ontving dertien inzendingen, waarvan twee van een niet-classicus. Helaas moest de commissie constateren dat deze laatste twee niet in aanmerking kwamen voor een prijs. Soms waren het echte fouten, soms een verkeerd tijdsgebruik, soms opvallende woordkeus die stilistisch minder goed paste. Een woord van waardering past voor de inspanningen die deze twee inzenders zich hebben getroost.

Van de elf inzendingen van classici staken er drie duidelijk boven de andere uit. Van deze drie is de vertaling van Guido Kuiper naar het oordeel van de jury een heel correcte en best soepel lopende vertaling. Op sommige punten is deze vertaling correcter dan de concurrentie; zo verbindt hij ἤδη (r. 23) correct met νέκυν ('zijn inmiddels dode lichaam'). De vertaler houdt zich zo veel mogelijk aan de Griekse zinsbouw, maar naar het oordeel van de jury is het woordgebruik soms wel wat plechtstatig ('zij sprak', 'gedoemd was', 'geschrei', 'rouwmisbaar'), soms zelfs wat oubollig ('enfin', 'desalniettemin'). De jury zou graag wat meer creativiteit en durf in de vertaling zien, ook al is deze Griekse tekst misschien in dit opzicht weinig uitdagend door de recht-toe-recht-aan stijl van Parthenios. Daarom valt de prijs niet op deze vertaling.

De beide andere vertalingen waren verwikkeld in een nek-aan-nek race. Beide vertalers/vertaalsters tonen de nodige durf en creativiteit bij het aanpassen van de zinsbouw aan courant Nederlands taalgebruik, beiden kiezen voor afwisseling in de zinsconstructies met veel parataxis, beiden vermijden ‘gymnasiale’ woorden en zinswendingen en beiden produceren daardoor een levendige, soepel leesbare tekst.

De vertaling van Tom Ingelbrecht begint met een voorsprong door de (gewaagde) korte entreezin. Verfrissend zijn ook variaties op vormen van het afgesleten werkwoord 'zeggen' ('naar verluidt', 'naar eigen zeggen'). Een enkele keer vroeg de jury zich af of de vrijheden die de vertaler zich permitteert niet al te groot zijn, bijvoorbeeld als de indirecte rede door een directe rede vervangen wordt (r. 19-20) of zelfs een soort vertellerscommentaar wordt toegevoegd ('helaas'). Dat, gevoegd bij een aantal onvolkomenheden (zoals de verbinding van ἔνθα in r. 20 met ἐπέπυστο in plaats van met κεῖσθαι en de contaminatie in de Nederlandse uitdrukking 'benam zich van het leven') hebben toch gemaakt dat de keuze voor de beste vertaling niet op deze tekst valt.

De jury heeft uiteindelijk de voorkeur gegeven aan de combinatie van degelijkheid en levendigheid die de derde vertaling ten toon spreidt. De opvallende misser in de eerste regel (een βουκόλος hoedt toch echt geen schapen) wordt ruimschoots goedgemaakt door mooie vertaalvondsten als 'op handen zou dragen' (ἐν περισσοτέρᾳ τιμῇ ἕξειν), 'zou hij vallen voor' (πτοηθεὶς ἐπὶ) en 'wilde hij er niet van weten' (οὐκ εἴα μεμνῆσθαι). Daarom kent de jury met veel genoegen de prijs toe aan mevrouw Bertie Bik.

"Toen Alexander, de zoon van Priamus, schapenhoeder was op de Ida, werd hij verliefd op Oinone, de dochter van Kebren. Het verhaal gaat dat zij, vervuld van een of andere god, de toekomst voorspelde en verder ook een grote faam bezat vanwege haar verstandig inzicht.
Alexander nam haar dus als zijn vrouw met zich mee uit het huis van haar vader naar de Ida, waar zijn boerderij was en omdat hij zo veel van haar hield, beloofde hij dat hij haar nooit zou verlaten en haar altijd op handen zou dragen.. Maar zij zei dat ze dat voor nu wel wilde aannemen, omdat hij zo dol op haar was, maar dat er een tijd zou komen dat hij haar in de steek zou laten en naar Europa zou vertrekken. Daar zou hij vallen voor een vreemde vrouw en zo zijn vaderstad in de oorlog storten.. Ze voorspelde verder dat hij in de oorlog gewond zou raken en dat niemand in staat zou zijn hem te genezen, behalve zijzelf.. Hoewel zij er telkens weer over begon, wilde hij er niet van weten.
De tijd ging verder. Alexander trouwde met Helena en Oinone, boos om wat hij had gedaan, ging terug naar Kebren, naar haar ouderlijk huis.
Alexander werd in de loop van de oorlog verwond door een boogschot van Philoctetes. Toen schoot hem te binnen wat Oinone had gezegd, dat hij alleen door haar genezen kon worden. Hij zond een bode met het verzoek om hem met spoed te komen genezen en het verleden te vergeten, omdat dat nu eenmaal door de wil van de goden zo was gelopen. Maar zij gaf als beledigde majesteit het antwoord dat hij maar naar Helena moest gaan en het aan haar vragen.
Maar toch haastte zijzelf zich met de grootste spoed naar de plaats waarvan zij had vernomen dat hij daar ziek lag. Maar de bode was eerder terug en toen hij had bericht wat Oinone’s woorden waren geweest, gaf Alexander de moed op en stierf.
Toen Oinone arriveerde en het lijk al op de grond zag liggen, schreeuwde ze het uit en na vele jammerklachten maakte zij een eind aan haar leven."

De commissieleden danken alle inzenders voor hun inspanningen en hopen dat u volgend jaar de uitdaging in nog groteren getale aangaat.

Na de prijsuitreikingen sprak mevrouw Bertie Bik nog een dankwoord in het Latijn uit:

Dicam Graece an Latine,
quanta sit laus studii
quod cum multo sanguine
lacrimisque, cum sudore
-nil sine magno labore-
cupivistis assequi?

Animi contentionem
vestram advertens, cepi
tantam admirationem,
ut nequeam retinere
me a dicendo sincere:
opus magni ingenii!

Cultus antiqui pastores
conscientia rectis
pergite ut protectores
fortiter usque ad finem.
Meritoque vobis ago
summam gratitudinem.

Afgelopen woensdag 30 januari werd de tweede ronde van de Klassieke Olympiade Grieks gespeeld, nadat de week ervoor Latijn al was gespeeld. De kandidaten kwamen gespannen naar Hilversum waar zij eerst onderworpen werden aan een schriftelijke bevraging over het gelezen pensum. Tekstvragen, zoals hun docenten die op school ook stellen, en grammaticale vragen die alleen bij de olympiaden worden gesteld. Aansluitend gingen de leerlingen aan de slag met een creatieve opdracht aansluitend op het gelezen pensum.

De opvangen van de tweede ronde zijn inmiddels op de website gepubliceerd:

• Latijn: opgaven en creatieve opdracht
• Grieks: opgaven en creatieve opdracht

Ook de volwassenen konden tot 1 februari hun vertalingen insturen. De commissie is nu druk bezig met het uitvoeren van alle correcties en beoordelingen. Later in de week van 4 februari zullen de uitslagen voor de jongeren gepubliceerd worden.

Ook in het schooljaar 2018-2019 kunnen volwassenen weer meedoen aan de Klassieke Olympiaden. De opgaven zijn op de website gepubliceerd.

De wedstrijd Grieks omvat een passage van de dichter Parthenius van Nicaea. Deze kwam als slaaf naar Rome en werd na zijn vrijlaten de Griekse leraar voor Vergilius. Van hem is een prozawerkje bewaard gebleven dat 36 korte verhalen over ongelukkige liefdes bevat. De passage Latijn is afkomstig uit de Appendix Vergiliana, een verzameling dichtwerken die in de oudheid aan Vergilius zijn toegeschreven. Het gedicht Copa gaat over de vreugde van het leven. Het is een uitnodiging van een herbergierster om binnen te komen eten en te drinken in haar herberg.

De jury verwacht vertalingen in correct Nederlands, waarin de nuances van de brontekst adequaat worden weergegeven. Vertalingen waarvan het Nederlands ook literair verzorgd is maken meer kans op bekroning. Let op: bewerkingen en creatieve eigen versies van het verhaal worden uitgesloten. In een Nederlandse vertaling wordt met alle elementen van de originele tekst iets gedaan, en staan in principe geen toegevoegde elementen, anders dan vanuit de noodzaak van het Nederlandse taaleigen. Als model voor literaire vertalingen kan men denken aan vertalingen in boekvorm zoals recent uitgegeven bij Athenaeum - Polak & Van Gennep, Historische Uitgeverij, Damon enz.

U kunt uw vertaling per e-mail inzenden tot 1 februari 2019 naar het adres: klassiekeolympiaden@gmail.com.

De verenigingen stellen naast eeuwige roem, die de winnaars van deze Klassieke Olympiaden ten deel valt, prachtige prijzen in de vorm van boeken beschikbaar.

Vandaag hebben we de finalepensa voor de Klassieke Olympiaden 2018-2019 gepubliceerd. Docenten die regulier in de klas het pensum van ronde 2 lezen, kunnen nu ook de passage voor de finale lezen.

In de finaleronde lezen de beste drie kandidaten bij Latijn over Lucretius' opvatting over levende wezens met mengvorgen: deze hebben nooit kunnen bestaan. Voor Grieks lezen de finalisten de slotpassage uit de Homerische hymne van Demeter.

Zowel het pensum voor de tweede ronde als dat voor de finale zijn geschikt om in het schoolexamen Latijn/Grieks op te nemen.

Verder wijzen wij u graag op dat u nog tot 8 november 2018 de scores van de eerste ronde kunt insturen.

Beste collega,

Deze week zijn de Klassieke Olympiaden voor scholieren weer gestart! Dat betekent dat u vanaf nu de opgaven voor de eerste ronde kunt aanvragen. Deze ronde maken de leerlingen op school tijdens een lesuur en kijkt u na aan de hand van een correctiemodel. De opgave bestaat uit een mix van meerkeuze en openvragen over een ongeziene passage Latijn of Grieks. Voor Latijn is dat de opening van Lucretius' De rerum natura en voor Grieks een passage uit Apollodorus over Persephone. De scores van alle deelnemers worden verzameld door de organisatie.

De beste 50 leerlingen van Nederland en Vlaanderen worden geselecteerd voor de tweede ronde die in januari 2019 zal plaatsvinden. Hiervoor lezen de kandidaten een pensum en zij zullen over een passage centraal in Hilversum bevraagd worden. De beste drie van elke wedstrijd gaan naar de finale in april, waarin zij door universitaire docenten zullen worden bevraagd. De finalisten zijn verzekerd van een geldbedrag (100, 150 of 250 euro).

Deze pensa voor ronde 2 en de finale - dit jaar Lucretius voor Latijn en de homerische hymne Demeter voor Grieks - zijn ook zeer geschikt om onderdeel te laten zijn van het schoolexamen.

We nodigen alle leerlingen van Nederland en Vlaanderen van harte uit om mee te doen aan de Klassieke Olympiaden, een herculische beproeving!

Hieronder volgen de belangrijkste data op een rijtje:
8 november 2018 is de deadline voor het inzenden van de scores scholieren ronde 1
24 januari 2019 ronde 2 Latijn in Hilversum
30 januari 2019 ronde 2 Grieks in Hilversum
1 februari 2019 deadline voor het inzenden van de vertalingen volwassenen
6 april 2019 finale in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden

Uiteraard kunt u als docent ook mee doen aan onze wedstrijd voor volwassenen.

Blijf op de hoogte van de Klassieke Olympiaden:
U kunt ons ook op Facebook volgen: https://www.facebook.com/KlassiekeOlympiaden
Of gewoon via onze website: https://www.klassiekeolympiaden.nl

De Klassieke Olympiaden zijn een initiatief van de Vrienden van het Gymnasium, Vereniging Classici Nederland en het Nederlands Klassiek Verbond en worden financieel bijgestaan door Addisco Onderwijs, Atheneum Boekhandel, Eisma Edumedia, Hermaion, Historische Uitgeverij, Labrys Reizen, Primavera Pers, Staal & Roeland en Theatergroep Aluin. Speciale dank gaat uit naar het Gemeentelijk Gymnasium Hilversum en het Rijksmuseum van Oudheden voor het beschikbaar stellen van hun ruimtes.

1. De Klassieke Olympiaden zijn wedstrijden Latijn en Grieks voor scholieren en volwassenen. De commissie bepaalt en publiceert op de website en in de spelregels in welke vorm de wedstrijden gespeeld worden.
2. Voor scholieren zijn er drie rondes:
   
   1. ronde 1 wordt op school gespeeld en georganiseerd door de docent van de leerlingen die tevens het gemaakte werk corrigeert. De correcties dienen zoals in het correctiemodel te worden uitgevoerd, anders wordt de deelnemende school uitgesloten van de wedstrijd. Discussie over de juistheid van de antwoorden is niet mogelijk. In het correctiemodel van de lopende editie staat aangegeven voor welke datum de scores door de docent moeten worden ingestuurd. Inzendingen na de termijn worden niet verwerkt. Tevens staat aangegeven vanaf wanneer er inzage in de opgaven en antwoorden mag worden gegeven. De opgaven en antwoorden worden na afloop van ronde 1 gepubliceerd op de website.
   2. ronde 2: de beste veertig tot vijftig deelnemers per wedstrijd worden uitgenodigd voor de tweede ronde. Communicatie hierover vindt plaats via de docenten en de website. Leerlingen lezen zelf of met behulp van hun docent het pensum dat door de commissie is vastgesteld en op de website is gepubliceerd. Op een centrale locatie in het land worden de kandidaten schriftelijk bevraagd over de inhoud van het pensum en uitgedaagd creatief met het pensum om te gaan. Een werkgroep samengesteld door de commissie beoordeelt het gemaakte werk en wijst de drie finalisten per taal aan. Communicatie vindt plaats via de docent, de finalisten worden persoonlijk gemaild. Over de uitslag wordt niet gediscussieerd. De opgaven zullen zonder antwoorden gepubliceerd worden.
   3. ronde 3: de finalisten lezen zelf of met behulp van hun docent het finalepensum dat door de commissie is vastgesteld en op de website is gepubliceerd. Op een centrale locatie in het land worden zij mondeling bevraagd door docenten van de universiteit die tevens de uiteindelijke rangorde vaststellen. Er wordt alleen een verslag van de finalemiddag gepubliceerd en discussie over de uitslag is niet mogelijk.
3. Voor volwassenen worden via de verenigingsbladen en de website een Latijnse en een Griekse opgave beschikbaar gesteld. Deelnemers werken thuis aan hun vertaling waarbij het gebruik van hulpmiddelen is toegestaan, maar de ingezonden vertaling eigen moet zijn. De commissie selecteert een aantal vertalingen in de categorieën “classici” en “niet-classici” en legt deze aan externe beoordelaars voor. Deze wijzen de winnende vertalingen per wedstrijd en categorie aan. De winnende vertalingen zullen samen met een juryrapport op de website gepubliceerd worden en discussie over de uitslag is niet mogelijk.
4. Alle deelnemers tekenen bij de eerste ronde een verklaring op het antwoordenblad waarin zij akkoord gaan met de publicatie van hun naam op de website, in verenigingsbladen en mailingen. De docent verzamelt en bewaart deze verklaringen en de desbetreffende school van de leerling is verantwoordelijk voor de naleving van de AVG.
5. Alle kandidaten van ronde twee en de finale tekenen op de centraal georganiseerde wedstrijddagen een verklaring waarin zij aangeven dat zij akkoord gaan met de publicatie van hun naam en gemaakte foto’s tijdens de wedstrijden/finale op de website, in verenigingsbladen en mailingen.
6. Deelnemers/kandidaten die hun toestemming voor publicatie willen intrekken, kunnen daartoe een verzoek tot de organisatie richten. Dit verzoek zal altijd gehonoreerd worden.

Vandaag aan het einde de zomervakantie  heeft de organisatie van de Klassieke Olympiaden de pensa voor de tweede ronde geplubliceerd.

In september starten we weer met de Klassieke Olympiaden voor Latijn en Grieks. De eerste ronde bestaat ook dit jaar uit een grotendeels meerkeuzetoets op school. Dit jaar staat Lucretius bij Latijn centraal en de homerische hymne bij Grieks. Als docent kunt u vanaf 10 september de opgaven voor de eerste ronde aanvragen.

De beste kandidaten uit de eerste ronde gaan door naar de landelijke tweede ronde die in januari plaatsvindt. Hiervoor lezen de leerlingen vooraf een pensum dat inhoudelijk bevraagd zal worden en waaraan een creatieve schriftelijke opdracht gekoppeld wordt. Deze pensa zijn gepubliceerd en kunt u ook gebruiken voor het schoolexamen Latijn en Grieks. Bij Latijn lezen de leerlingen een passage uit het werk van Lucretius, waarin de filosoof het harde bestaan van de oerman beschrijft en uitlegt hoe de eerste vorm van een sociale samenleving is ontstaan. Het ontstaan van taal is hierin een onmisbare factor. Voor Grieks bieden we een passage uit de homerische hymnen aan. In de Hymne aan Demeter lezen de leerlingen over de mythe van Demeter en Persephone. Omdat voor beide talen ook de dactylische hexameter bekend wordt verondersteld, heeft de organisatie Powerpoints met uitleg over het scanderen van dit metrum beschikbaar gesteld.

Na de selectie van de beste drie per taal uit de tweede ronde strijden de finalisten in maart in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden om de geldbedragen van 250, 150 en 100 euro en de eeuwige roem.

Wij wensen uw leerlingen en u veel leesplezier!

De Klassieke Olympiaden zijn een initiatief van de Vrienden van het Gymnasium, Vereniging Classici Nederland en het Nederlands Klassiek Verbond en worden financieel bijgestaan door Addisco Onderwijs, Atheneum Boekhandel, Eisma Edumedia, Hermaion, Historische Uitgeverij, Labrys Reizen, Primavera Pers, Staal & Roeland en Theatergroep Aluin. Speciale dank gaat uit naar het Gemeentelijk Gymnasium Hilversum en het Rijksmuseum van Oudheden voor het beschikbaar stellen van hun ruimtes.

Beste collega's en leerlingen,

Op dit moment leggen wij de laatste hand aan de pensa voor het komend schooljaar 2018-2019. Dit jaar hebben we gekozen voor passages uit De Rerum Natura van Lucretius en de Homerische hymnes.

In de eerste ronde krijgen de deelnemers een mix van meerkeuze- en openvragen over een onvoorbereide passage die inhoudelijk aansluiten bij het gekozen thema. Voor de tweede ronde lezen de beste veertig tot vijftig deelnemers zelfstandig of op school een vastgesteld pensum. De beste drie per taal lezen voor de finale een tweede pensum en zij worden bevraagd door universitaire docenten.

De pensa omvatten de volgende passages:

• Latijn: Lucretius 5.988-1090 (pensum ronde 2) en 5.878-924 (finalepensum)
• Grieks: Homerische hymne Demeter r. 1-117 (pensum ronde 2) en r. 431-495 (finalepensum)

We nodigen de docenten van harte uit om bovenstaande pensa - ongeacht deelname aan de tweede ronde of finale - in de klas te lezen en op te nemen in het schoolexamen.

De wedstrijden gaan op 10 september van start.

Wij wensen iedereen een fijne zomer!

De Klassieke Olympiaden zijn een initiatief van de Vrienden van het Gymnasium, Vereniging Classici Nederland en het Nederlands Klassiek Verbond en worden financieel bijgestaan door Addisco Onderwijs, Atheneum Boekhandel, Eisma Edumedia, Hermaion, Historische Uitgeverij, Labrys Reizen, Primavera Pers, Staal & Roeland en Theatergroep Aluin. Speciale dank gaat uit naar het Gemeentelijk Gymnasium Hilversum en het Rijksmuseum van Oudheden voor het beschikbaar stellen van hun ruimtes.

Op 7 april vond in het Rijksmuseum voor Oudheden te Leiden de finale plaats van de Klassieke Olympiaden Latijn voor scholieren. De drie finalisten waren Laura Ruhé, Lieve de Putter (beide van het Vossius Gymnasium) en Sven Holtrop (Gemeentelijk Gymnasium Hilversum).

De drie finalisten waren overgebleven na twee voorrondes. Voor zowel de voorrondes als de finale lazen de leerlingen Latijnse teksten van de Romeinse geschiedschrijver Tacitus. De teksten van Tacitus gingen in alle rondes over keizer Tiberius. Tacitus’ verhaal over keizer Tiberius doet voor Game of Thrones niet onder. Tiberius heeft te kampen met jaloezie, overspel, moord en doodslag van familieleden en zijn beste vriend Aelius Seianus blijkt in werkelijkheid zijn grootste vijand.

De leerlingen die deelnamen aan de Olympiaden Latijn hebben zich in de snode plannen van deze Seianus verdiept. In de eerste ronde beantwoordden de leerlingen meerkeuzevragen, in de tweede ronde hebben ze uiteenlopende vragen beantwoord over een voorbereide passage, waarna zij konden kiezen uit twee creatieve schrijfopdrachten: fragmenten uit het dagboek van Tiberius of een briefwisseling tussen Tiberius en een goede vriend. Bij beide opdrachten was het voor de juryleden genieten hoe de leerlingen hun dagboekfragmenten of brieven voorzagen van stijlfiguren en verteltechnische middelen om de teksten te verfraaien. Bij de ene leerling heel bombastisch, bij de ander juist heel verfijnd!

In de finaleronde bespraken de drie finalisten, Laura, Lieve en Sven, twee teksten van Tacitus met twee universitair docenten, Suzanne Adema (Universiteit van Amsterdam) en Christoph Pieper (Universiteit Leiden). Uit hun laudatio van de kandidaten:
“We waren diep onder de indruk van de kennis en het begrip bij alle kandidaten van deze teksten van Tacitus. Tacitus is een moeilijke schrijver. Niet alleen de elliptische structuur van zijn zinnen is moeilijk, ook de vele mogelijke betekenislagen maken Tacitus’ bedoelingen zelfs voor geleerden lastig te doorgronden. Het vergt veel inlevingsvermogen en kennis van de context om Tacitus’ donkere kijk op de wereld door zijn woorden heen te zien schemeren, zeker als je een jongere van zestien/zeventien bent uit het voorspoedige Nederland in de 21^ste eeuw. Des te knapper dus dat de finalist

en uiteindelijk betekenis wisten te geven aan een brief van Seianus en het antwoord van Tiberius. Seianus vroeg Tiberius om de hand van zijn familielid Livia en Tiberius antwoordde dat hij zich daar niet over uit wilde laten, maar dat hij toch wel veel argumenten tegen zo’n verbintenis zag. De finalisten begrepen dat Tiberius hier natuurlijk eigenlijk NEE zegt. Sven noemde dit schijnbewegingen, Lieve herkende de manipulatie en Laura vond dit ronduit onheilspellend: als je een verzoek doet aan een keizer en hij weigert dat, is er reden tot grote angst.

Het gemak waarmee Laura Ruhé tot deze en andere interpretaties kwam, waren voor ons het bewijs van een bovengemiddelde kennis van het Latijn, haar uitstekende voorbereiding en goede vaardigheden omtrent tekstbegrip en interpretatie. Laura heeft de Klassiek Olympiaden Latijn 2018 voor jongeren dan ook glansrijk gewonnen!”

De geselecteerde passage is genomen uit Vitruvius' De Architectura en wel uit boek II, 2-4. In dit stuk lezen we hoe de architect Dinocrates uit Macedonië tot Alexander de Grote doordringt door zich op een heel bijzondere wijze uit te dossen. Hij wil hem namelijk een spectaculair ontwerp laten zien voor de Athosberg. Alexander is weliswaar gecharmeerd van dit plan, maar merkt op dat het logistiek niet haalbaar is. Toch vraagt hij hem in zijn gevolg te blijven omdat hij later van zijn diensten gebruik wenst te maken. Hij gaat met hem mee naar Egypte en ontwerpt voor Alexander de stad Alexandrië.

De commissie ontving in totaal zeventien vertalingen, dertien van classici en vier van niet-classici.

De commissie en de jury hebben deze met waardering en plezier beoordeeld. Een enkele viel op door mooie vertaalvondsten, andere gaven een correcte, degelijke weergave van de tekst, getuigend van een goede kennis van het Latijn (Saskia van der Lee) of gebruikten veel bijzinnen aan het begin van de zin, wat lastig lezen is (Bram Boers).

In de categorie niet-classici gaat de prijs naar C. Eimermann. Het juryrapport luidt: “De vertaling is handgeschreven en kan daardoor de indruk wekken ouderwets te zijn. De stijl is echter levendig en fris, de woordkeus doordacht en vaak raak, de zinnen lopen soepel en de tekst als geheel leest plezierig. Enkele mooie vondsten: de originele outfit van de man; bouwtekeningen; presentatie van dit plan. Een kleine bedenking is er misschien t.a.v. sommige wat belegen woorden: uwe doorluchtigheid, is functioneel, maar dat lijkt minder het geval voor: immers; doch; van zins is; dat het oordeel afwijzend moet luiden. Ook heeft de vertaler de neiging woorden iets te veel te herhalen: blik; van mening ben.
De vertaling bevat over het geheel genomen veel goeds en verdient naar het oordeel van de jury de prijs voor niet-classici."

"De originele outfit van de man leidde de aandacht van het publiek af, waardoor Alexanders blik op hem viel. Verbaasd als hij was, gaf hij bevel de ander de gelegenheid te geven naderbij te komen en vroeg hij hem wie hij was. De man zei: 'Ik ben Dinocrates,' en vervolgde: 'een architect uit Macedonië, die U ideeën aan de hand wil doen en bouwtekeningen wil voorleggen die de aandacht van Uwe Doorluchtigheid verdienen. Ik heb namelijk de Athosberg afgebeeld als een mans persoon, in wiens linkerhand ik de muren van een zeer uitgestrekte stad heb getekend, in zijn rechter- een spaarbekken om het water van alle rivieren die er op de berg ontspringen, op te vangen en verder naar zee af te voeren.'

Geboeid door de presentatie van dit plan, vroeg Alexander onmiddellijk of er in de omgeving ook landbouwgrond beschikbaar was om in de voedselbehoefte van de stad te kunnen voorzien. Daar hij concludeerde dat dit slechts mogelijk was met gebruikmaking van overzeese transporten, sprak hij: 'Dinocrates, ik krijg hier een uitstekend plan gepresenteerd, dat mij bijzonder aanspreekt, doch ik realiseer me dat voor iemand die van zins is ter plaatse een kolonie te stichten, het oordeel afwijzend moet luiden. Immers, evenmin als een pasgeboren baby gevoed kan worden zonder de melk van een voedster om volwassenheid te kunnen bereiken, net zo min kan een stad zich met tal van muren verrijken zonder dat ze beschikt over landbouwgrond en de producten daarvan en een groot aantal inwoners tellen, zonder de levensmiddelen om de bevolking mee te voeren.

Hoewel ik van mening ben dat het plan positief beoordeeld moet worden, ben ik toch van mening dat de locatie een negatief oordeel verdient; niettemin wil ik dat je me nu verder vergezelt, aangezien ik nog van je diensten gebruik denk te maken.'

Vanaf dat moment in Dinocrates niet meer van de zijde van de koning geweken en is hij hem tot in Egypte gevolgd. Toen Alexander aldaar een natuurlijke, veilige haven bespeurde, een perfecte stapelplaats voor de graanoogst van heel Egypte, mét daarbij de gigantische mogelijkheden van de rivier de Nijl, gaf hij opdracht de - naar hem zelf te noemen - stad Alexandrië te stichten.

Zo bereikte Dinocrates dankzij zijn physieke voorkomen en zijn uitstraling zijn prominente positie." (C. Eimermann)

In de categorie classici gaat de prijs naar Guido Kuijper. Het juryrapport luidt: “Trefzekere en levendige vertaling, die opvalt door fris hedendaags woordgebruik, een vlotte vertelstijl en een prima alinea-indeling. Ook de teksten in directe rede klinken natuurlijk en overtuigend. Fraaie vondsten zijn o.a.: geïntrigeerd; enthousiast; geweldige potentie. Wel heeft de vertaler op enkele punten iets te stevige ingrepen gepleegd. Zo bevat het slot van alinea 2 (in zee gestort- of zo u wilt geplengd) een onnodige dubbele vertaling van één werkwoordsvorm, waarvan de inhoudelijke rechtvaardiging ook niet duidelijk wordt. Het klinkt mooi , maar het staat er niet, de vertaler heeft een betekenislaag toegevoegd. Omgekeerd is: jouw werk zal mij nog van pas komen in al.4 niet koninklijk genoeg voor: ik zal (wil) gebruik maken van jouw diensten. Als geheel getuigt de vertaling van visie, durf en creativiteit. De paar oneffenheden worden ruimschoots gecompenseerd door de vele goed kanten. De vertaling steekt als geheel duidelijk uit boven de andere”.

Toen Dinocrates met zijn opvallende verschijning de aandacht van het publiek had getrokken, kreeg ook Alexander hem in de gaten. Geïntrigeerd beval hij de man de ruimte te geven om bij hem te komen.

De koning vroeg hem wie hij was. Hij zei: ‘Ik ben Dinocrates, architect, Macedoniër. Ik kom met plannen en ontwerpen, uw majesteit waardig. Kijk maar: de berg Athos heb ik in mijn ontwerp namelijk herschapen in de vorm van een beeld van een man. Vanuit zijn linkerhand laat ik de stadsmuren om een zeer ruim opgezette stad lopen. In zijn rechterhand ziet u een plengschaal die het water van alle riviertjes op de berg opvangt. Het water wordt vandaaruit in zee gestort -of, zo u wilt, geplengd.’

Alexander was enthousiast over het verhaal en het ontwerp. Hij vroeg meteen of er ook landbouwgronden omheen lagen, die konden voorzien in de vraag naar graan van de stad. Dat bleek echter alleen mogelijk door overzeese aanvoer.

Toen hij dat hoorde, zei hij: ‘Dinocrates, ik kijk geboeid naar de schitterende tekening van je ontwerp en deze bevalt mij zeer. Maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat iemand die op deze plek een kolonie sticht, uiteindelijk om die beslissing gehekeld zal worden.

Want kijk: een zuigeling moet gevoed worden; zonder de melk van een voedster kan hij zich niet verder ontwikkelen tot dreumes of peuter -laat staan tot volwassenheid. Op dezelfde wijze kan een stad zich niet ontwikkelen zonder akkers waarvan de oogst rijkelijk door de poorten wordt aangevoerd. Zonder een overvloed aan voedsel kan een stad geen groot inwonertal herbergen en zonder voorraden kan een stad haar bevolking niet onderhouden.

Maar: zo ongeschikt als naar mijn mening de locatie is, zo prijzenswaardig vind ik je ontwerp. En daarom wil ik dat je bij mij blijft: jouw werk zal mij nog van pas komen.’

Sindsdien is Dinocrates bij de koning gebleven en is hij met hem meegegaan naar Egypte. Daar ontdekte Alexander een plek met een van nature beschutte haven met geweldige commerciële potentie: centraal gelegen tussen de graanvelden van heel Egypte en met de grote voordelen van de enorme rivier de Nijl. Hij gaf Dinocrates de opdracht om op die plek de stad te bouwen die zijn naam draagt: Alexandrië.

En zo is Dinocrates tot zo’n aanzienlijke positie opgeklommen, op aanbeveling van zijn schoonheid en zijn rijzige gestalte.

De commissieleden danken alle inzenders voor hun inspanning en hopen dat u ook volgend jaar weer in groten getale de uitdaging aangaat!